Jónsson, Eyjólfur BREV TIL: Magnússon, Arní FRA: Jónsson, Eyjólfur (1729-10-07)

SOGNEPRÆST EYJÓLFUR JÓNSSON TIL [ARNE MAGNUSSON]. Völlum dag 7. Octobris 1729.

Trykt efter egh. orig. i AM. Access. 1. Beklager skaden ved Københavns brand, heldigvis er dog de håndskrevne sagaer og lign. reddede, men annalernes tab, af hvilke nogle nævnes, smerter ham. Lover brevafskrifter og en personnavne-fortegnelse. Oplyser om håndskrifter af Sturlunga saga, vilde gærne sende et ekspl. af sin, men mangler afskriver; vil sende et saga-register. — På et indlagt blad meddeles, at han på grund af alder og svagelighed må tage kapellan — indledet med den s. 236—37 aftrykte motivering. Han beder A. M. støtte hans ansøgning om, at kapellanen må få ekspektans-brev på kaldet.

VelEdla Herra Assessor, Ætid Haattvirdandi Patron vin og velunnari, Audmjuk Heilsan.

Ad þetta, í hærsta hasti skrifad, hitti ydr heilann med hagkvæmu velstandi, óska eg af hjarta, og læt þess efni vera þad s. 235eptir fer. (10) Offra eg ydr audmjuku aludar þacklæti fyrir allar velgjördir vid mig at fornu og níu, jafnt sem tilskrif sídarsta, daterad d. 5ta Julii þessa aars, medtekit d. 29. Augusti. Hvert eg las, med gledi, af þvi ad Gud leiddi ydr, aan sjaalfs ydar skada, ur þeim grimma loga, еr geck yfır þann góda stad Kaupinhafn, þaa og so sem ydar relatio greinir ofan aa adrar: med graati, af þvi ad þjer, og adrir gódir menn, göfgir og lærdir, gaatud þar í missu so margra gódra bóka, sem hvers annars. Og þo missa ydar þrycktu bóka væri yfrit mikil, hefdi hun þó ordit meiri, ef mist hefdut allar hinar óþrycktu, er eg skil bækr sagna og antiqviteta. Eg gratulera ydr halld þeirra allra, enn græt med hixta eydingu alls þess er uppteljed, einkum annala vorra hinna nírri, allra helldz þeirra er Sr. Sigfus Eigilsson skrifadi aa Latinu og Jón Sigurdsson skrifadi aa Íslendscu; því eg hafdi hugsat at supplicera fyrir ydr um laan þeirra hverutveggju til at taca utskrift af, so þaa hefdi einhver hjer aa landi, og ei mistu allir þess ljóss er af þeim mætti leida. Í einu ordi: So obscurerar allr skadi efna þeirra, er þjer teljed, augu mín aadr óskygn, at enga se eg von þess, at hann verdi bættr, og verdr slikt ófall ærinn sök aangurs medan ölld lifir.

(20) Aatel eg makliga ómennsku mina, ad ei get so ordit vid bæn ydar, sem aa og vil, um utskrift brefa þeirra og hins annars, er ummgetid, nu aa nærsta vetri, þó mun eg bera mig, ef heill lifi, ad skrifa ut hin elldri bref öll ur minu safni, og senda ydr at sumri ef þjer erud uppi. Get eg eigi gört framar aa greindum tíma, fyrir þvi at ei gat keypt so mikinn pappyr nu í sumar, sem vanr var og þurfti, sökum skada þess hins stóra, sem eg feck aa skylldum mínum og ödrum stödum slikum nærstaflidit aar, og Gud veit nær mjer bætist. Hef þó haft i hug um naalægar stundir at skrifa upp at níu nafnatal langafa míns Odds prests Oddsonar (er eg sendi ydr fyrrmeir exemplar af) illustratum notis uberioribus ac exemplis rariorum nominum qvæ invenire potui, et auctum appendice ejusmodi nominum, á me collectorum exemplisqve probatorum, qvæ illud non habet. Villda eg at verk þetta yrdi sem fyrrst unnit, ef so mætti verda. At visu aa eg Sturlunga sögu, sem þjer skrifid, skrifada eptir sögu þeirri, er skrifad hafdi Petr Einarsson fordum logrettumadr vestra og eirnig var i eigu saal. Mag. Bjarnar (þaa laus i blödum og illa aa sig kominn, er eg hana hafdi, af hverri eg ecki veit hvad ordit hefr sidan) eingu sidr enn hinni er þjer nefnit; hafda eg fyrir mjer, þaa eg skrifadi mina (aa sex örk hins VIII-a tugar, innann daga 30) vestr aa Þíngeyrum, hinar baadar sagdar og s. 236þaa þridju, er aatti saal. lögmann Widalin, hinum allólika og hjaa þeim at reikna sem eyr hjaa gulli, vegna skortar allmargra vigtugra fornyrda og vÍsna sem greind saga hefr þar hun sest at fullu. Og fyrir þvi eg skrifadi hana aa so skömmum tima, sem eg aadr skirdi (hvad vera vard, af því ad laan eptir-skrifanna maatti sem skemmst standa) og med slikum hasti, er hun ei so hreinliga og accuratè skrifud, sem hun hefdi verit, ef eg hefda maatt i tómi vidleika, er þó þeirrar ætlunar (absit verbo gloria), at ei lyti hana margir afskapligir errores, enn saa er hjer gallinn aa gedugo þingi, sem eg gremst af, at aptan vid hana vantar um res gestas Gissurs jarls aa hans efstu dögum aasamt afgang hans, er annar author vottast at enn Sturla Þórdarson. Veit eg ei hvar þad maa faa, ef ei er hjaa ydr. Þykkir mjer nu allillt, ad ei maa gegna beidni ydar, sem eg gjarnann villdi, i þvi at laata uppskrifa optgreinda sögu med tidinni, þó ei verdi i vetr, þvi þótt ei vantadi annat þad, er þar til þarf, vantar samt þad eina, er meirst aaridr, eg meina manninn er hana skylldi skrifa so vel og rett sem hæfir. Veit eg þann alls eingann i naalægum plaatsum sem þad geti gört, og se so vidlaatinn, at hann leti þar til kaupaz, ella skylldi þad i eingan maata ógört. Og þo allósynt se, at nockut aavinnist i efni þessu, skal mig eigi vanta viljann þar vid at leitast, ef eg er aa lifi, þaa er lijda stundir og lettir óhægd efna minna sem nu stendr yfir, þvi vidleitninn er hverjum bodinn, hversu sem fer framar. Aatt hef eg ad son(n)u þad registr sagna vorra, sem þjer skrifid um, enn hef þvi so glatad, at eg finn þad hvergi i hyrdzlum minum, ei at sidr mun eg sækja at koma þvi upp aptr og leita raada þar til; faai eg þvi orkad nu aa nærsta vetri, sem ei þykkir mjer ørvænt, skal eg af þvi skrifa nía copiu, og senda ydr at sumri, aasamt aadr sögdu, so framt eg lifi. Nu bannar mjer hastr saa, er eg hermdi fyrr, at færa hjer inn meira, þó fullnóg hafi. Hlit þvi at hætta og hafa ei leingra. Enda so ordinn, at eg afhendi ydr Gudi til alls aakjósanda í tid og eilifd, med aarnan allskyns heilla, og er aa medan lifi

Ydar einlægr elskari og undirgefinn þjenari
Eyulfur Jónsson.

So verdr at seigia hverja sögu sem geingr, og margar verda manns æfir. Sannaz aa mjer merkiliga baadir þessir maalshættir. Er nu aa þaa leid komit efnum minum, sem eg gjöri augljóst i ydar gódu trausti. Eg óttast þad aa mjer finn, ad eg í fraa þessu verdi so vanfær, vegna þunga ellinnar, sem aa mig s. 237er kominn, at ei geti so sem ber og hjer til hefr verid, unnid naudsynja verk þess H. embættis, er eg hef aa höndum, allra helldz utann kyrkju, í þvi at gaanga hjer i sóknina illann veg og laangann aa vetrardag, þaa snjor er og ófærd, þar so fellr allopt, at ei maa koma reid vid.